Metoda N. C. Kepharta

Metoda Kepharta ma duże znaczenie w procesie terapeutycznym stosowanym wobec dzieci wykazujących zaburzenia rozwoju funkcji percepcyjno – motorycznych.

W koncepcji autora akcentowana jest teza, że nie należy traktować oddzielnie dwóch procesów: odbioru wrażeń zmysłowych (doznania percepcyjne) i przekazywania impulsów nerwowych (reakcje ruchowe). Czynności percepcyjne i motoryczne muszą być traktowane jako jedność percepcyjno – motoryczna.

Kephart twierdzi, że dzieci muszą rozwijać się przez różnorodne ćwiczenia praktyczne., w tym celu proponuje zestaw ćwiczeń do rozpoznania zaburzeń percepcyjno – motorycznych.

Zestaw zadań ustalonych przez autora obejmuje:

1. Ćwiczenia na równoważni – przesuwanie się przodem, bokiem, tyłem, ze zwrotami i odbijaniem się – mają one na celu poprawienie równowagi i ustalenie lateralizacji.
2. Skoki obiema nogami, na prawej, na lewej nodze, przeskakiwanie z jednej nogi na drugą.
3. Rozpoznawanie części własnego ciała – typu dotknij swoich oczu, nogi, łokcia itp.
4. Naśladowanie ruchów ramion: jednostronnych, obustronnych i ruchów krzyżujących się.
5. Ćwiczenia z przeszkodami polegają na przejściu nad przeszkodą sięgającą kolan, pod przeszkodą itp.
6. „Orły na śniegu” – to zestaw ćwiczeń obejmujących ruchy ramion i nóg w pozycji leżącej.
7. „Chodzenie po kamieniach” – dziecko chodzi po ułożonych 10 kwadratach czerwonych i 10 czarnych, lewą nogą po czarnych, prawą po czerwonych.
8. Ćwiczenia na tablicy obejmują rysowanie koła, linii poprzecznych, pionowych.
9. Wodzenie oczami – poziome i pionowe, po przekątnych, koliste.
10. Ćwiczenia wzrokowej znajomości kształtów – przerysowywanie prostych figur geometrycznych jak koło, kwadrat, romb, trójkąt itp.

Kephart daje bardzo szczegółowe wskazówki jak obserwować dziecko w trakcie wykonywanych ćwiczeń i jak oceniać samo wykonanie.

W metodzie Kepharta wyróżnia się następujące typy ćwiczeń:

* Ćwiczenia usprawniające rozwój percepcyjno – motoryczny,
* Ćwiczenia kontroli wzrokowej,
* Ćwiczenia percepcji kształtów.

W grupie ćwiczeń usprawniających rozwój percepcyjno- motoryczny proponuje następujące ćwiczenia:

1. Zabawa zegarowa – dziecko staje wobec zadania jednoczesnego zorientowania obu części ciała na określony kierunek ruchu. Do jej przeprowadzenia potrzebne jest umieszczenie na tablicy ośmiu ponumerowanych punktów równomiernie rozłożonych na obwodzie koła. Istota zabawy polega na przemieszczaniu rąk rozłożonych na podanych cyfrach na inne cyfry wskazane przez nauczyciela. Autor proponuje szereg kombinacji ruchów: ruch przeciwstawny, równoległy, krzyżowy, ruch od środka na zewnątrz, ruch wzdłuż linii przecinających się.
2. Leniwa ósemka – na tablicy narysowana jest cyfra osiem, w pozycji poziomej. nauczyciel prosi dziecko o prowadzenie ręką po tej figurze linii ciągłej baz odrywania kredy od tablicy.
Zachęca się, aby ćwiczenia były wykonywane lewą i prawą ręką.
3. Równoważnia – ćwiczenia wykonywane na ławeczce mają rozwinąć równowagę dynamiczną i przyczynić się do wyrobienia lateralizacji i znajomości kierunku. Ćwiczenia obejmują: posuwanie się do przodu, do tyłu, bokiem, zawracanie i odbijanie się, przejście przodem i tyłem
4. Rytmy – należy łączyć jednocześnie rytmy słuchowe z dotykowymi i kinestetycznymi. Należy rozpocząć od wybijania rytmów tylko jedną stroną ciała, pomocą może być bębenek. Dziecko opanowuje rytmy regularne i nieregularne.

Kolejną grupą ćwiczeń Kepharta są ćwiczenia kontroli wzrokowej.

Istotą ćwiczeń jest przesuwanie celu przed dzieckiem, który dziecko powinno śledzić wzrokiem. Obserwuje się przy tym, czy śledzi ono cel, czy jego oczy przesuwają się płynnie i w sposób skoordynowany.

Kephart wyróżnia następujące etapy ćwiczeń:
– wodzenie poziome
– wodzenie pionowe
– wodzenie po przekątnych
– wodzenie koliste
– ćwiczenie jednego oka.
– zabawy i gry z piłką

Ostatnią grupą ćwiczeń zawartych w metodzie Kepharta są ćwiczenia percepcji kształtów.

Autor proponuje następujące ćwiczenia:
1. Łamigłówki obrazkowe, w których centralną postacią powinien być człowiek ( chodzi o utrwalenie schematu ciała ludzkiego).
2. Układanki z patyków według wzorów najczęściej w postaci figur geometrycznych pozbawionych treści. Stosuje się również układanie z pamięci.
3. Kształty geometryczne z kołeczków wkładanych w otwory tablicy.
Podobnie jak poprzednio stosuje się układanie z pamięci.

Dobór ćwiczeń zależy od umiejętności dziecka w tych zakresach.
Trzeba zaczynać od zadań łatwych i stopniowo przechodzić do coraz trudniejszych a także dostosować je do możliwości dzieci.